Verademing
Schumacher was actief op vele gebieden variërend van landbouw, techniek, derde wereld, de arbeidsbeweging tot en met filosofie. Het bekenst werd hij met zijn boek Hou het klein uit 1973, waarin hij pleit om de organisatie van een maatschappij zoveel mogelijk te decentraliseren. Er werd van hem gezegd dat hij een van de weinige was die werkelijk iets nieuws had te bieden. De Nederlandse media prezen het boek in termen als ‘een verademing’, ‘alsof je in een frisse wind loopt, terwijl de temperatuur zeer aangenaam blijft’ en ‘geweldig boeiend’.

Tegen kernenergie
Schumacher werd geboren in 1911 en studeerde economie en politieke wetenschappen, onder meer in Oxford. In de jaren dertig werkte hij tijdelijk als boerenknecht. In die tijd ontvouwde hij in de avonduren een plan voor een nieuw internationaal ‘geldzuiveringssysteem’ dat door de econoom Keynes direct werd overgenomen en eindigde als een officieel voorstel van de Britse regering.

Kolenindustrie
In de jaren vijftig en zestig werd hij adviseur in dienst van de Britse kolenindustrie. Hij maakte zich in de officiële kringen behoorlijk impopulair door iedere keer te waarschuwen tegen de gevaren van de sterke afhankelijkheid van aardolie en de niet te overziene risico’s die kernenergie met zich mee zou brengen.

Aangepaste technologie
Tussen 1955 en 1965 adviseerde hij ook de regeringen van Birma en India. In diezelfde tijd richtte hij de Intermediate Technology Development Group op. Mensen zouden volgens deze organisatie voor zich zelf kunnen zorgen met aangepaste technologie. Deze ideeën werden wereldwijd overgenomen. Schumacher was van mening dat een technocratisch bestuurde maatschappij gedoemd is te mislukken. Hij wilde mensen bewust maken dat redding mogelijk was door tijdig op een heel andere leefstijl over te stappen. Mens en milieu moesten in de samenleving centraal komen te staan.

Vervreemding
Schumacher heeft het werken als landarbeider niet als een straf beschouwd, maar juist als een waardevolle ervaring. Het werken op het land en de zorg voor de natuurlijke levensyclus vormen voor hem onderdeel van een andere, kleinschalige orde. Hij was van mening dat de westerse economie en technologie alleen maar de tegenstellingen in de wereld vergroten. Bovendien zou het de mens vervreemden van zichzelf, zijn medemens, zijn werk, de natuur en het milieu.

‘Reddingssloep’
Volgens de Oostenrijkse econoom Leopold Kohr, die ook kleinschaligheid bepleitte, was Schumacher een ware vernieuwer. ‘Hij probeert een schip, dat een mijl stroomopwaarts van de Niagara watervallen meegesleurd wordt door de stroming, niet aan de linker- of rechterzijde te repareren. Hij stelt voor het schip zo snel mogelijk te verlaten in kleine reddingssloepen.’

Klein is mooi
Hou het klein. Dat als ondertitel ‘een economosiche studie waarbij de mens weer meetelt’ had, werd vertaald in vijftien talen. Over de ideeën uit het boek, die ingingen op de aangepaste technologie en kleinschaligheid, hield hij vele lezingen in Europa, Amerika en Azië. Hij bezocht de Amerikaanse president Carter, premier Trudeau van Canada en velen Afrikaanse en Aziatische regeringsleiders. In de jaren die volgden was hij de voortrekker van de Soil Association, een vereniging die ijvert voor milieubehoud en zorg voor de vruchtbaarheid van de bodem.

Verdoold
Net voor zijn dood, in september 1977, verscheen zijn boek Gids voor de verdoolden. Hij noemde het zelf een gids voor ‘het leven in de wereld’. Zo bestonden er volgens hem twee soorten problemen, convergente en divergente. Bij convergente problemen wijzen de oplossingen naarmate je ze meer verstandelijk bekijkt naar één richting. Bij divergente problemen, lopen de oplossingen, hoe meer studie men ervan maakt, steeds verder uit elkaar. Bij de eerstgenoemde problemen kan de gangbare wetenschap van groot nut zijn, maar bij divergente problemen, geeft ze aanleiding tot verwarring en dwaling. De wetenschap zou ingezet moeten worden bij het ontwikkelen van een technologie ten behoeve van een milieuvriendelijke samenleving, meende Schumacher. Wat daarbinnen belangrijk is, moeten we verder zelf bepalen.

 Verdeelcentrum
In de jaren zeventig vertaalde De Kleine Aarde de hou-het-klein-ideeën van Schumacher onder meer naar een regioneel verdeelcentrum van biologische producten voor diverse Brabantse winkels. Daarmee propageerde de organisatie een regionale voedselvoorziening, waardoor  veel transport, verpakkingen en conserveermiddelen overbodig werden. Dergelijke regionaal gebonden systemen zijn in de loop der jaren op vele plaatsen in Nederland ingevoerd. Op economisch gebied zagen we de opkomst van LETS (Local Exchange Trading System), een systeem van onderlinge ruildiensten waar geen geld aan te pas komt. Ook in de ontwikkelingshulp wordt steeds meer nadruk gelegd op regionaal gebonden hulp.

Op donderdag 14 september 2023 vond op Plaats De Kleine Aarde de drukbezochte lezing “Small is Beautiful” plaats, geïnspireerd op het boek van E.F. Schumacher.